Jakie są rodzaje gruzu?
Zgodnie z polskim prawem (Ustawa o odpadach) gruz dzieli się na dwie główne kategorie. Klasyfikacja ta wpływa na sposób składowania, koszty utylizacji i możliwość recyklingu.
Gruz czysty
Czym jest i co wchodzi w skład czystego gruzu? Do gruzu czystego zalicza się odpady pochodzące z rozbiórki obiektów budowlanych, w skład których wchodzą gruz ceglany i gruz betonowy. Składają się on wyłącznie z: fragmentów betonu, cegieł ceramicznych (czysty gruz budowlany) i silikatowych, dachówek, kamieni naturalnych, tynków (w małych ilościach). Do gruzu czystego zaliczyć możemy także ściśle określone odpady pochodzenia naturalnego, jak piasek i kamienie.
Kod 17 01 01: Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów.
Kod 17 01 02: Gruz ceglany.
Kod 17 01 07: Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06.
Kod 17 03 02: Mieszanki bitumiczne inne niż wymienione w 17 03 01.
Gruz zanieczyszczony
Gruz zanieczyszczony to zmieszane odpady pobudowlane, czyli połączone z innymi odpadami budowlanymi. Jego kod to: 17 09 04. Ten rodzaj gruzu zawiera w sobie dodatkowe materiały, które nie mogą trafić do kontenerów na gruz przeznaczonych wyłącznie na czysty gruz bez żadnych domieszek.
Czysty gruz vs zanieczyszczony gruz — kluczowe różnice
Główna różnica pomiędzy oboma rodzajami gruzu tkwi w ich składzie. Spójrzmy na tabelę, która przedstawia w bardziej szczegółowy sposób różnice w kluczowych parametrach dla obu typów gruzu.
Parametr | Gruz czysty | Gruz zanieczyszczony |
Skład | Tylko materiały mineralne — beton, cegły, kamienie, dachówka | Oprócz gruzu budowlanego zawiera m.in. drewno, plastik, gips, folie budowlane |
Kod odpadu | 17 01 01, 17 01 02, 17 01 07, 17 03 02 | 17 09 04 |
Cena utylizacji, samego odpadu. | 50–200 zł/t | 850–1700 zł/t |
Recykling | Można bezpośrednio poddać recyklingowi | Wymaga wstępnego sortowania |
Kontener | Akceptowany w kontenerach na „czysty gruz” | Wymaga kontenera na „zmieszane odpady budowlane” |
Dlaczego warto prawidłowo segregować gruz?
Skład gruzu wpływa na koszty. Wyobraź sobie, że płacisz 150 złotych za wywóz kontenera czystego gruzu, podczas gdy za wywóz tego samego kontenera ze zmieszanymi odpadami zapłacisz nawet 1500 zł, czyli 10-krotnie więcej! Ta ogromna różnica wynika z prostego faktu — czysty gruz nie wymaga skomplikowanej i kosztownej obróbki przed ponownym wykorzystaniem, ponieważ nie zawiera zanieczyszczeń wymagających dodatkowego przetwarzania.
Planujesz wyburzenie obiektu?
Recykling. Gdy odpowiednio posortujesz gruz, większość materiałów dostanie drugie życie: może być wykorzystany jako dodatek do różnego rodzaju mieszanek budowlanych, betonowe kawałki zostaną skruszone na podbudowę nowych dróg, a cegły mogą trafić do kolejnych budów. Natomiast zmieszany gruz z kawałkami styropianu, folii czy płyty gipsowo-kartonowej często kończy jako bezużyteczny odpad na składowisku. Czysty gruz jest pełnowartościowym surowcem wtórnym. Zanieczyszczony generuje wyższe koszty środowiskowe.
Gruz warto segregować, ponieważ w 100% nadaje się do recyklingu. Po przetworzeniu służy jako kruszywo do budowy dróg lub podkład pod nawierzchnie. Koszt jego utylizacji jest nawet 3-krotnie niższy niż w przypadku gruzu zmieszanego.
Segregacja = oszczędność. Zamów dwa kontenery zamiast jednego — pierwszy na czysty gruz, drugi do zmieszanych odpadów. Brzmi jak dodatkowy koszt? W praktyce zapłacisz mniej! Segregacja odpadów budowlanych już na etapie prac budowlanych może sprawić, że firma wywozowa chętniej i szybciej odbierze posegregowane odpady, co przyspieszy Twoje prace.
Skoro już wiesz, dlaczego warto segregować gruz, czas poznać dokładnie, z czym możesz mieć do czynienia podczas remontu czy budowy. Świadomość tego, jakie materiały najczęściej występują w odpadach budowlanych, pomoże Ci skuteczniej zaplanować ich segregację i przygotować odpowiednie kontenery.
Co może się znaleźć w odpadach budowlanych i poremontowych?
Czy gruz można wrzucać do kontenera na zmieszane odpady poremontowe? Tak. Oto lista tego, co może się znajdować w zmieszanych odpadach poremontowych:
worki i wiaderka po materiałach budowlanych,
zabrudzony styropian,
siatka montażowa z resztami kleju,
gruz ceglany i betonowy, resztki tynków, płyt kartonowo-gipsowych,
drewno, odpady drewnopodobne,
profile metalowe, złom,
odpady z tworzyw sztucznych, folia malarska i ogrodowa,
odpady z papieru.
Co można zrobić z tymi wszystkimi odpadami? Szczególnie ważna jest możliwość przetworzenia i ponownego wykorzystania gruzu.
Czy gruz można przetwarzać?
Czy osoba fizyczna może legalnie zagospodarować gruz na własny użytek? Tak, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2015 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami mogą poddawać odzyskowi na potrzeby własne, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku. Gruz czysty to cenny surowiec wtóry, a proces jego przetwarzania obejmuje:
kruszenie – mechaniczne rozdrabnianie na mniejsze frakcje,
oczyszczanie – usuwanie ewentualnych zanieczyszczeń, np. zbrojenia,
ponowne wykorzystanie – jako podbudowa dróg, składnik betonu lub materiał do utwardzania terenu.
Dopuszczalna metoda zagospodarowania:
Do utwardzania powierzchni, budowy fundamentów, wykorzystania jako podsypki pod posadzki na gruncie po rozkruszeniu odpadów, jeśli jest to konieczne do ich wykorzystania, oraz z zachowaniem przepisów odrębnych, w szczególności przepisów Prawa wodnego i Prawa budowlanego.
Dopuszczalna ilość:
W przypadku utwardzania powierzchni dopuszczalna maksymalna ilość odpadów do przyjęcia: 0,2 Mg/m² utwardzanej powierzchni.
W przypadku budowy fundamentów dopuszczalna maksymalna ilość odpadów do przyjęcia: 0,2 Mg/m³ fundamentu lub podsypki pod posadzki na gruncie.
Gruz zanieczyszczony również może być przetworzony, ale wymaga wstępnej segregacji. Niestety, aż 30% jego masy często trafia na składowiska.
Jeżeli nie zdecydujesz się wykorzystać gruzu na własny użytek, zapewne będziesz chciał się go pozbyć. Jakie są metody wywozu gruzu? Najpopularniejsze to zamówienie worka Big Bag lub zamówienie kontenera.
Jak i kiedy zamówić kontener na gruz czysty lub zanieczyszczony?
Jak dobrać kontener na gruz, by wybrać odpowiedni? Gruz jest ciężkim odpadem, więc nie każdy rozmiar kontenera nadaje się do jego przewożenia ze względu na przepisy o transporcie drogowym. Najbardziej popularnym kontenerem jest kontener o pojemności 7 m³, który dostarcza mały hakowiec lub bramowiec.
Zamów kontenery, które pomogą Ci zachować porządek i posegregować złom zgodnie z przepisami
W przypadku dużych ciężarówek najpopularniejszy jest kontener o pojemności 15 m³. Rozmiarów kontenerów jest znacznie więcej, więc można również ładować gruz do kontenera o pojemności np. 36 m³. Należy jednak pamiętać, że taki kontener, ze względu na swoją masę własną, pomieści mniej gruzu, a w przypadku naładowania go do pełna zabudowa hakowa zawsze będzie miała problem z podniesieniem. Dodatkowo, z pewnością auto będzie przeładowane i nie będzie mogło wyjechać na drogę.
Czy gruz można wrzucać do śmietnika?
Nie! Wrzucanie gruzu do zwykłego śmietnika na przykład na odpady komunalne jest nielegalne i grozi karą. Odpady budowlane muszą trafiać do:
specjalnych kontenerów,
punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów (PSZOK),
firm posiadających zezwolenie na zbieranie odpadów budowlanych.
Gdzie wyrzucać gruz budowlany i odpady po remoncie?
Ile kosztuje wywóz gruzu? Od czego zależy cena?
Firmy zajmujące się wywozem gruzu muszą uwzględnić kilka czynników, takich jak:
odległość od Twojej lokalizacji do miejsca, gdzie zostaną przyjęte odpady,
kontener i jego pojemność,
koszt utylizacji odpadu,
waga odpadu,
długość wynajmu kontenera,
czy kontener będzie wymieniany. Ceny wahają się w zależności od regionu i rodzaju odpadów. Przykładowe stawki:
gruz czysty: Wynajem kontenera 7 m³: 800–1000 zł,
gruz zanieczyszczony: Kontener 7 m³: 850–1700 zł.
Co podwyższa koszty wywozu gruzu?
konieczność sortowania,
duża odległość od sortowni lub zakładu recyklingu.
Podsumowanie
Odpowiednie podejście do gospodarowania gruzem może przynieść znaczące oszczędności. Kluczem jest właściwa segregacja — im czystszy gruz, tym niższe koszty jego wywozu i utylizacji. Warto zainwestować czas w odpowiednią organizację miejsca na różne rodzaje odpadów budowlanych już na początku prac. Pamiętaj, że wyrzucanie gruzu do zwykłych pojemników na śmieci czy nielegalny wywóz może skutkować wysokimi karami. Zawsze wybieraj legalne metody utylizacji i sprawdzone firmy wywozowe. Jeśli planujesz większy remont czy budowę, warto wcześniej skonsultować się z firmą odbierającą odpady — pomoże to w lepszym zaplanowaniu budżetu i uniknięciu nieprzewidzianych wydatków.
